Maand: december 2013

Geplaatst op

Ontslag directeur

Rechtbank Oost-Brabant 9 augustus 2013
ECLI:NL:RBOBR:2013:6505 (10 december 2013)

Besluit van ALV tot ontslag enig bestuurder is nietig, nu dit alleen kon op voordracht RvT, wat weer alleen kom met instemming Verenigingsraad, welke instemming niet juist tot stand is gekomen (buiten vergadering, maar niet eenstemmig). Aanmaning om hoor en wederhoor bij nieuw ontslagbesluit in acht te nemen als “fundamenteel rechtsbeginsel” i.v.m. 2:8 BW, ook nu de statuten dit niet voorschrijven.

Uitspraak in de zaak van:
de vereniging [verzoekster], verzoekster, t e g e n :
[verweerder], (directeur van de vereniging)

1 De procedure.
Het op 28 juni 2013 ter griffie van de kantonrechter ingekomen verzoekschrift strekt tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst tussen partijen, welke in het vervolg zullen worden aangeduid als “[verzoekster]” en “[verweerder]”. Zijdens [verweerder] is een verweerschrift ingediend. De mondelinge behandeling heeft plaatsgevonden op 31 juli 2013, bij welke gelegenheid partijen de zaak hebben doen bepleiten door hun gemachtigden. Mr. Bruynickx heeft daartoe pleitaantekeningen gebruikt, welke aan de kantonrechter zijn overgelegd. Na gevoerd debat is de beschikking bepaald op heden.

2 Inleiding.
1. Tussen partijen is in confesso dat tussen hen een arbeidsovereenkomst bestaat. [verweerder] is sedert 1 december 2006 in dienst van [verzoekster] als directeur tegen een bruto salaris (exclusief vakantiegeld) van [inkomensbedrag] per maand. [verweerder], geboren op [geboortedatum], is thans 60 jaar oud. Uit hoofde van zijn functie is [verweerder] tevens [functie].

2. [verzoekster] grondt het verzoek op de stelling dat gewichtige redenen bestaan om de bestaande arbeidsovereenkomst te ontbinden. [verzoekster] voert daartoe aan dat zich een verandering in de omstandigheden heeft voorgedaan die van dien aard is dat de arbeidsovereenkomst billijkheidshalve dadelijk of na korte tijd behoort te eindigen.

3.1 Ter toelichting op deze stellingname heeft [verzoekster] – zakelijk weergegeven – aangevoerd dat [verweerder] de Raad van Toezicht van [verzoekster] onvoldoende heeft geïnformeerd en mogelijk zelfs heeft misleid omtrent een door hem met de besloten vennootschap [bedrijf] gesloten overeenkomst tot – zakelijk weergegeven – verkrijging van een boekingssite op internet voor [verzoekster]-leden.

[verzoekster] verwijt [verweerder] dat hij bij het aangaan van een daartoe strekkende overeenkomst heeft miskend dat hij het hem door de daartoe bevoegde verenigingsinstantie gegeven mandaat zou overschrijden en dat hij vervolgens heeft miskend dat dit een koopovereenkomst was, waarvan de inhoud een veel verstrekkender betekenis had dan die van “letter of intent”. Leden van zijn MT hebben hem op dit alles gewezen, maar desondanks is [verweerder] toch de gewraakte overeenkomst aangegaan.

[verweerder] heeft de Raad van Toezicht (verder aan te duiden als “RvT”) van [verzoekster] onvoldoende geïnformeerd over zijn activiteiten op dit punt in het algemeen, over de inhoud van zijn contacten met Rogeba B.V. en over de inhoud van de beoogde (en later: de gesloten) overeenkomst en meer in het bijzonder de daarin opgenomen ontbindende voorwaarde betreffende afkeuring van de overeenkomst door de verenigingsraad (verder te noemen: “de VR”) van [verzoekster].

3.2 Het ontslagbesluit is wel degelijk op een formeel juiste wijze, overeenkomstig de statutaire bepalingen, tot stand gekomen. Ingevolge artikel 10, lid 2 van de statuten benoemt en ontslaat de Algemene Ledenvergadering (verder: “de ALV”) de directeur op bindende voordracht van de RvT, die moet zijn goedgekeurd door de VR. De RvT heeft op grond van diezelfde bepaling de bevoegdheid de directeur te schorsen. Een schorsing eindigt door verloop van drie maanden, tenzij binnen die termijn een besluit tot ontslag is gevallen. De statuten bevatten nergens enige bepaling die voorschrijft dat een directeur gehoord moet worden door de RvT, alvorens die een voordracht tot ontslag voorlegt aan de VR. Evenmin bevatten de statuten een bepaling die voorschrijft dat de directeur moet worden uitgenodigd om de vergadering van de VR en/of de ALV over de voordracht bij te wonen en de gelegenheid moet krijgen om daarbij het woord te voeren.

Onduidelijkheid over de vertegenwoordigingsbevoegdheid is er niet. Ingevolge lid 5 van artikel 10 van de statuten wordt bij ontstentenis van de directeur het bestuur van de vereniging waargenomen door de RvT, die specifiek omschreven taken in dat geval kan delegeren aan één of meer van zijn leden of aan één of meer functionarissen die in dienst zijn van de vereniging. Bij schorsing is sprake van “ontstentenis van de directeur”.
3.3

Afwijzing van het verzoek kan niet aan de orde komen. Inmiddels heeft de vereniging hem ontslagen uit zijn bestuurdersfunctie. In dat geval is de bestaande arbeidsrechtelijke relatie inhoudloos geworden. Rechtspersonenrechtelijk is [verweerder] immers niet meer bevoegd tot het uitvoeren van zijn taak als bestuurder, wat nu juist (arbeidsrechtelijk) de inhoud is van de met hem overeengekomen werkzaamheden. Omdat [verweerder] zeker ook goede dingen heeft bereikt voor [verzoekster] is [verzoekster] bereid om aan [verweerder] bij ontbinding van de arbeidsovereenkomst een vergoeding meer te geven van [bedrag].
4.1

[verweerder] heeft tegen het verzoek – zakelijk weergegeven – het navolgende tot verweer aangevoerd.

In een vereniging als [verzoekster] dient een directeur, wil hij de belangen van de leden slagvaardig kunnen dienen, soms doortastend op te treden. Wanneer zich een kans voordoet die ten gunste van de aangesloten leden kan werken, is het niet altijd mogelijk om af te wachten totdat besluitvorming in alle verenigingsgremia heeft plaatsgevonden. Zo’n kans deed zich voor toen Rogeba B.V. de boekingssite “Footzy” te koop aanbood.

Met de kennis van nu erkent [verweerder] dat hij daarbij te voortvarend te werk is gegaan met het ondertekenen van de “Intentieovereenkomst”. Hij voert aan daarbij te hebben geopereerd met de beste bedoelingen en vanuit de overtuiging daarmee in het belang van [verzoekster] te handelen. Hij is er altijd van uitgegaan dat sprake was van een voor-overeenkomst en heeft zich pas achteraf gerealiseerd dat dit niet het geval was, maar dat sprake was van een (voorwaardelijke) koopovereenkomst. Hij heeft nooit de bedoeling gehad om de RvT informatie te onthouden of de RvT of andere verenigingsgremia te misleiden.
4.2

[verweerder] voert als formeel verweer aan dat de beslissing om de arbeidsovereenkomst te laten ontbinden niet op de juiste wijze tot stand is gekomen. Hij merkt op dat hem de gelegenheid is onthouden om zijn standpunt over de gang van zaken kenbaar te maken aan de leden van de VR en bij gelegenheid van de ALV. Eén en ander klemt temeer, nu niet alle leden van de VR ervan overtuigd waren dat hij niet langer als directeur gehandhaafd kon worden.

Door hem de mogelijkheid van verweer bij de VR en de ALV te onthouden, heeft het hem ontbroken aan mogelijkheden om zijn handelen te verklaren en aan mogelijkheden om de leden van deze verenigingsorganen op de hoogte te stellen van de consequenties die een beëindiging van de arbeidsovereenkomst voor hem persoonlijk zou hebben. Die consequenties wegen vele malen zwaarder dan het verwijt dat de RvT hem maakt en dat is ingegeven door bezwaren vanuit één van de bedrijfsgroepen die in de VR zijn vertegenwoordigd. Bovendien waren die bezwaren in juni 2012 al afgedaan met een duidelijke en door [verweerder] geaccepteerde waarschuwing. Daarmee was de zaak afgesloten. Redenen om daar in maart 2013 weer op terug te komen, waren er niet.

Voorts is onduidelijk wie nu precies binnen [verzoekster] bevoegd is om haar te vertegenwoordigen.
4.3 [verweerder] heeft in zijn verweerschrift niet verzocht om toekenning van een ontslagvergoeding, omdat hij van mening is dat het verzoek moet worden afgewezen. Het hem gemaakt verwijt is niet van dien aard dat dat zou moeten leiden tot een beëindiging van de arbeidsovereenkomst. [verweerder] ziet mogelijkheden om, zo nodig via de weg van mediation, tot een herstel van vertrouwen te komen. [verweerder] heeft gewezen op de zeer grote inkomensschade die hij loopt als gevolg van de beëindiging van de arbeidsrelatie. Exclusief pensioenschade begroot hij deze tot aan de datum waarop hij AOW-gerechtigd wordt op om en nabij [bedrag]. Het aanbod dat [verzoekster] hem heeft gedaan in een poging om tot een vaststellingsovereenkomst te komen deed geen recht aan die schade en was dermate mager dat [verweerder] dit gewoonweg niet kon accepteren.

5. Voor een nadere feitelijke onderbouwing van de standpunten zij, voor zover hieronder niet aan te halen, verwezen naar de stukken van het geding.

3 De beoordeling.

6. De kantonrechter is niet gebleken van het bestaan van een in deze relevant verbod tot opzegging van de arbeidsovereenkomst.

7. [verzoekster] is een vereniging die zich tot doel stelt de belangen te behartigen van de bij haar aangesloten ondernemers in de recreatie- en toeristische industrie. De vereniging kent vier organen, te weten een bestuur, een RvT, een VR en de ALV.

Het bestuur bestaat uit één persoon, de directeur. Ook uit het tijdens de zitting overgelegde uittreksel uit de registers van de Kamer van Koophandel blijkt dat [verweerder] als directeur alleen/zelf-standig bevoegd is om de vereniging te vertegenwoordigen. Een aantal in artikel 12 van de statuten genoemde specifieke besluiten van de directeur zijn aan goedkeuring door de RvT onderworpen. De directeur wordt benoemd en ontslagen door de ALV “op bindende voordracht” van de RvT.

De RvT doet wat haar naam al doet vermoeden: hij houdt toezicht op het bestuur van de vereniging door de directeur, op de algemene gang van zaken in de vereniging en de met haar verbonden ondernemingen. Ingevolge artikel 13, lid 3 van de statuten dient de directeur de RvT daartoe tijdig de noodzakelijke gegevens te verstrekken.

De VR bestaat uit de voorzitters van de bedrijfsgroepen, met dien verstande dat de bedrijfsgroep [naam bedrijfsgroep] (als veruit grootste bedrijfsgroep) twee leden naar de VR mag afvaardigen. De VR heeft tot taak om het beleid van de vereniging vast te stellen, rekening houdend met de uitgangspunten en besluiten van de ALV. Op de bijeenroeping en de besluitvorming van de VR zijn de bepalingen ten aanzien van de ALV van toepassing verklaard, met dien verstande dat elk lid van de VR één stem kan uitbrengen. Er zijn binnen de vereniging zes bedrijfsgroepen, zodat de VR bestaat uit zeven leden. De ALV vormt binnen de vereniging het hoogste orgaan.

Naast deze vier organen verwijzen de statuten in artikel 19 ook nog naar de “voorzitter van de vereniging”. De voorzitter van de RvT is tevens voorzitter van de vereniging. De RvT kent op dit moment vijf leden. Voorzitter van de RvT en van de vereniging is sinds 29 juni 2011 de heer[naam voorzitter].

8. Op grond van het bepaalde in artikel 10, lid 2 van de statuten van [verzoekster] benoemt en ontslaat de ALV de directeur op bindende voordracht van de RvT. Die voordracht wordt niet gedaan zonder dat de VR daar zijn goedkeuring aan heeft verleend. Voorts geeft artikel 10, lid 2 de RvT de bevoegdheid om de directeur te schorsen. Bij brief van 26 april 2013 (prod. 40 bij het inleidend verzoek) is de beslissing van de RvT tot schorsing van [verweerder] aan hem medegedeeld, nadat de VR in zijn vergadering van 27 maart 2013 het vertrouwen in [verweerder] had opgezegd. Het (concept) verslag van die vergadering is als productie 33 bij het inleidend verzoek gevoegd.

Na de schorsing van [verweerder] heeft de RvT kennelijk in een e-mailbericht of op andere wijze om goedkeuring voor een voordracht tot ontslag verzocht aan de leden van de VR. Als productie 41 is bij het verzoekschrift een dubbelzijdig geprint A-4tje in het geding gebracht waaruit zou volgen dat de VR met de voordracht heeft ingestemd. Hiertoe is de VR niet in vergadering bijeen geroepen. Vervolgens heeft op 19 juni 2013 de ALV besloten om [verweerder] als directeur/bestuurder met onmiddellijke ingang te ontslaan. Het verslag van die vergadering is als productie 43 bij het inleidend verzoek gevoegd.

[verweerder] is niet in staat gesteld om gehoord te worden door de VR (op het verzoek om goedkeuring voor een voordracht tot ontslag) en evenmin om gehoord te worden door de ALV op het voorstel van de RvT om hem te ontslaan.

9. [verweerder] heeft in zijn verweerschrift primair de ontvankelijkheid van het verzoek betwist. Die betwisting berust op de stellingname dat het ontslagbesluit niet rechtsgeldig is genomen. Daartoe voert [verweerder] de navolgende argumentatie aan in de punten 5 en 6 van zijn verweerschrift:
“Deze besluitvorming heeft over de hele linie gebrekkig plaatsgevonden. Ingevolge de statuten van [verzoekster] had [verweerder] aan de vergaderingen van de Verenigingsraad en de Algemene ledenvergadering behoren deel te nemen. [verzoekster] meent dat dit niet het geval is voor de Algemene Ledenvergadering omdat artikel 26 lid 1 van de statuten bepaalt dat geschorste bestuursleden geen toegang hebben tot de vergadering, maar ziet daarbij over het hoofd dat ook het schorsingsbesluit niet rechtsgeldig tot stand is gekomen. Verder schrijven de statuten voor dat de vergaderingen van de beide organen worden bijeengeroepen door het bestuur en ook dat is niet gebeurd. Tot slot blijkt uit het verslag van de – beweerdelijke – goedkeuring van de Verenigingsraad dat de afdeling [naam afdeling] niet bij de besluitvorming is betrokken en er geen vergadering heeft plaatsgevonden terwijl de statuten niet de mogelijkheid bieden dit soort besluiten buiten de vergadering te houden.

Statutair is het ontslagbesluit niet rechtsgeldig tot stand gekomen. Een verzoek tot ontbinding dat niet steunt op een rechtsgeldig tot stand gekomen ontslagbesluit behoort niet-ontvankelijk te worden verklaard. (…) Het gaat hier om een besluit tot ontslag van een directeur die door de procedurele verzuimen stelselmatig uit het besluitvormingsproces is geweerd. Daardoor heeft [verweerder] niet de gelegenheid gehad de (mede) tot ontslag bevoegde organen zijn visie op de ontslaggronden te geven. Dat recht had hij. Niet alleen statutair maar ook op grond van art. 2:8 BW (‘hoor en wederhoor’) en, niet in de laatste plaats, door de expliciete toezegging van de RvT. [verweerder] heeft van begin af aan laten weten dat hij de beschuldigingen van de RvT afwees en dat hij dit graag in de vergaderingen van de verenigingsraad en de Algemene Ledenvergadering wilde toelichten. De RvT heeft daarop toegezegd dat hij die gelegenheid zou krijgen. Niettemin heeft [verweerder] iedere keer pas na afloop van de vergaderingen te horen gekregen dat er een vergadering had plaatsgevonden en wat daarin zou zijn besloten. (…)”

10. De kantonrechter stelt voorop dat de onderhavige procedure niet de geëigende weg vormt om de rechtsgeldigheid van besluiten van verenigingsorganen aan de orde te stellen. Desalniettemin zal daar, bij gevoerd verweer op dat punt, toch aandacht aan moeten worden besteed. In het ter zitting besproken Levison-arrest [HR 13-11-1992, NJ 1993,265] stelt de Hoge Raad immers in r.o. 3.3 voorop dat een bij geldig besluit van een bevoegd orgaan aan een bestuurder verleend ontslag tot gevolg heeft dat die bestuurder de hoedanigheid van bestuurder verliest, maar dat dat nog niet tot gevolg heeft dat de arbeidsovereenkomst daarmee eindigt. In geval van een ongeldig besluit tot verlening van ontslag zal de hoedanigheid van bestuurder niet verloren zijn gegaan.

11. In artikel 2:14 BW is bepaald dat een besluit van een orgaan van een rechtspersoon nietig is, wanneer dat in strijd is met de wet of de statuten, tenzij uit de wet anders voortvloeit. Artikel 2:15 BW regelt het geval waarin een besluit tot stand is gekomen op een wijze die in strijd is met de wet of de statuten, dan wel wanneer dit in strijd zou zijn met de door artikel 2:8 BW vereiste redelijkheid en billijkheid. In het geval van artikel 2:14 BW is het desbetreffende besluit nietig, met dien verstande dat lid 2 van deze bepaling de mogelijkheid open laat dat het nalaten van een voorgeschreven voorafgaande handeling door bekrachtiging kan worden hersteld. In het geval van artikel 2:15 BW is het omstreden besluit vernietigbaar.

12. Onder de in artikel 2:14 BW met nietigheid bedreigde besluiten bevinden zich die besluiten die zijn genomen ondanks het ontbreken van een door de wet of de statuten voorgeschreven voorafgaande handeling van of mededeling aan een ander dan het orgaan dat het besluit heeft genomen.

13. Het besluit tot het ontslaan van de bestuurder wordt genomen door de ALV op een daartoe strekkende bindende voordracht van de RvT. De RvT behoeft de goedkeuring van de VR voor het doen van deze voordracht aan de ALV. De kantonrechter is van oordeel dat niet is gebleken dat de VR op de voorgeschreven wijze die goedkeuring heeft verleend. Voor de bijeenroeping en besluitvorming van de VR zijn de bepalingen voor de ALV van overeenkomstige toepassing, met dien verstande dat elk lid van de VR één stem uitbrengt (art. 16, lid 5 van de statuten). Met [verweerder] stelt de kantonrechter vast dat het besluit tot goedkeuring van de voordracht tot ontslag niet is genomen tijdens een vergadering van de VR. Kennelijk hebben leden van de VR gereageerd op een daartoe aan hen gericht schrijven, faxbericht en/of e-mailbericht. Anders dan [verweerder] meent laten de statuten daartoe wel de ruimte. Door de koppelbepaling van artikel 16, lid 5 van de statuten is op de besluitvorming in de VR ook artikel 28 (betreffende de besluitvorming in de ALV) van toepassing. Lid 8 van die bepaling luidt als volgt:

“Een éénstemmig besluit van alle leden, ook al zijn deze niet in een vergadering bijeen, heeft, mits met voorkennis van het bestuur genomen, dezelfde kracht als een besluit van de Algemene Ledenvergadering.”

Mutatis mutandis betekent dat dat de leden van de VR ook buiten een vergadering om rechtsgeldige besluiten kunnen nemen, mits éénstemmig en door alle leden.

14. De kantonrechter gaat nog maar even voorbij aan de vraag wat de bewijskracht is van productie 41 bij het inleidend verzoek. In elk geval blijkt daaruit onomstotelijk dat één van de leden van de VR (de heer [naam lid]) niet kan instemmen met de voordracht tot ontslag van [verweerder] als directeur. Artikel 28, lid 8 van de statuten bepaalt dat een besluit van de ALV (en dus ook van de VR) buiten een vergadering om alleen genomen kan worden door alle leden en éénstemmig.

Of aan het eerste vereiste is voldaan, is de vraag, omdat vergelijking van productie 41 met producties 15 en 33 (verslagen van vergaderingen van de VR) leert dat aan die vergaderingen ook de heer [naam] heeft deelgenomen namens [naam bedrijfsgroep]. Zijn status is onduidelijk. Wanneer hij lid is van de VR, stelt de kantonrechter vast dat hij niet heeft gereageerd op het verzoek tot goedkeuring van de voordracht, want[naam] behoort niet tot de personen wier reactie is neergelegd in productie 41.

15. Wat daar echter ook van zij: in elk geval staat vast dat niet is voldaan aan de laatstgenoemde voorwaarde van eenstemmigheid. Uit productie 41 blijkt immers dat één van de leden van de VR niet met het doen van een voordracht heeft ingestemd. De slotsom kan dan geen andere zijn dan dat de VR geen rechtsgeldig besluit tot goedkeuring van de voordracht tot ontslag heeft genomen, zodat die goedkeuring heeft ontbroken. Zonder die goedkeuring kon de RvT aan de ALV geen voordracht tot ontslag doen. Daarmee staat vast dat zich hier een geval voordoet als bedoeld in artikel 2:14, lid 1 BW en het door de ALV genomen besluit om [verweerder] te ontslaan als bestuurder nietig is.

16. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen behoeft de vraag of het ontslagbesluit vernietigbaar is omdat het in strijd met de in artikel 2:8 BW voorgeschreven redelijkheid en billijkheid tot stand is gekomen verder geen bespreking meer. Overigens kan een besluit van een verenigingsorgaan niet buitengerechtelijk worden vernietigd. Indien [verweerder] het ontslagbesluit wil vernietigen omdat het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is, inhoudelijk of vanwege de wijze van totstandkoming, dient hij daartoe [verzoekster] bij dagvaarding in rechte te betrekken.

17. De vraag is dan vervolgens of daarmee ook de beslissing om de arbeidsrechtelijke verhouding te beëindigen door nietigheid wordt getroffen. Immers: voor een verzoek tot het ontbinden van de arbeidsovereenkomst is het niet noodzakelijk dat [verweerder] al is ontslagen uit zijn bestuursfunctie. Ook indien hij formeel nog wel bestuurder is kan [verzoekster] de ontbinding van de bestaande arbeidsovereenkomst verzoeken. Na een eventuele ontbinding van de arbeidsovereenkomst kan devereniging dan alsnog besluiten [verweerder] de bevoegdheid tot vertegenwoordiging als bestuurder te ontnemen. Die vraag klemt hier des te meer, omdat duidelijk is dat [verweerder] zijn verplichtingen als bestuurder jegens de RvT heeft geschonden, waardoor een ernstige vertrouwensbreuk is ontstaan.

Met alle aandacht die wordt gevraagd voor de formele aspecten rondom het ontslagbesluit, dreigt buiten beeld te raken dat [verweerder] buiten het hem door de VR gegeven mandaat ter zake onderzoek naar marketingmogelijkheden is getreden, een intentieovereenkomst is aangegaan met [bedrijf] die inhield dat [verzoekster] de aandelen van die vennootschap zou overnemen, dat hij de RvT op dit punt niet volledig heeft ingelicht door een concept van de intentieovereenkomst ter goedkeuring aan de RvT voor te leggen (zoals hij verplicht was te doen op grond van artikel 13, lid 3 en artikel 12, lid 1 aanhef en onder k van de statuten), dat hij het dringend advies van het MT-lid en jurist [naam] om dit wel te doen in de wind heeft geslagen, dat hij vervolgens de intentieovereenkomst heeft getekend zonder zich ervan te vergewissen dat deugdelijke ontbindende voorwaarden waren opgenomen en dat hij ten slotte de getekende overeenkomst niet, althans niet tijdig, ter kennis heeft gebracht van de RvT en de VR, zodat de VR niet meer kon bewerkstelligen dat door afkeuring van die overeenkomst een ontbindende voorwaarde in werking trad. Wat er ook zij met betrekking tot de bedoelingen die [verweerder] met dit handelen heeft gehad: feit blijft dat hij hierdoor op meerdere punten en in ernstige mate de statutaire bepalingen inzake de verplichting tot het verstrekken van inlichtingen en het vragen van goedkeuring heeft overtreden, waardoor de RvT niet in staat is gesteld haar taak als toezichthouder deugdelijk uit te oefenen. Dat betreft verwijten die de kern van het functioneren van een directeur in zijn relatie tot de RvT raken. Tot welke gevolgen dergelijk handelen van bestuurders kan leiden is bij een aantal woningcorporaties pijnlijk zichtbaar geworden.

18. Desalniettemin neemt de kantonrechter aan dat de nietigheid van het besluit om [verweerder] te ontheffen uit zijn bestuursfunctie tevens met zich brengt dat de beslissing om het verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst in te dienen door nietigheid wordt getroffen. Artikel 10 lid 2 van de statuten spreekt over “ontslag” en maakt daarbij geen onderscheid tussen de ontheffing uit de bestuursfunctie en de beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Het woord “ontslag” pleegt in het dagelijks taalgebruik te worden begrepen als het opzeggen van een arbeidsovereenkomst. Indien de statuten dan geen expliciet onderscheid maken tussen het rechtspersonenrechtelijk beëindigen van de bestuursfunctie en het arbeidsrechtelijk beëindigen van de dienstbetrekking, dienen de statuten aldus uitgelegd te worden dat beide aspecten onder deze bepaling zijn begrepen. Dat betekent dat ook de beslissing tot het indienen van een verzoek om de arbeidsovereenkomst te ontbinden door nietigheid wordt getroffen. Daar waar de rechtspersoon geacht moet worden geen besluit tot indiening van het onderhavige verzoek te hebben genomen, kanzij daarin niet ontvangen worden.

19. Het voorgaande voert dan tot de navolgende beslissing. De kantonrechter heeft overwogen om de zaak aan te houden in afwachting van een mogelijke bekrachtiging van de toestemming door de VR als bedoeld in artikel 2:14, lid 2 BW, maar ziet van die mogelijkheid af omdat niet zeker is of een dergelijke bekrachtiging gaat plaatsvinden.

Mocht [verzoekster] overwegen om de geconstateerde gebreken in de besluitvorming door bekrachtiging te herstellen, dan spreekt de kantonrechter de hoop uit dat zij zo verstandig zal zijn om [verweerder] de gelegenheid te geven zijn zaak te (doen) bepleiten tijdens een vergadering van de VR en, voor zover die nog mocht volgen, de ALV om in de toekomst een volgende discussie over handelen in strijd met de door artikel 2:8 BW vereiste redelijkheid en billijkheid te voorkomen. Het recht op hoor en wederhoor behoort tot één van de meest fundamentele rechtsbeginselen en ligt aan de basis van elke geschilbeslechting. Hoewel de statuten niet dwingen tot het toelaten van [verweerder] tot vergaderingen van de VR of de ALV, valt niet uit te sluiten dat schending van dit beginsel een handelen oplevert dat – gelet op de wederzijdse belangen van alle betrokkenen en afhankelijk van alle relevante omstandigheden van het geval – naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zal worden geoordeeld.

20. In de aard van de te nemen beslissing is een voldoende grond gelegen om de kosten van deze procedure ten laste te brengen van [verzoekster].

4 De beslissing.

De kantonrechter:
Verklaart de vereniging [verzoekster] niet-ontvankelijk in haar verzoek;

Geplaatst op

Bewijsproblematiek opzegging lidmaatschap (VLOK)

Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch 3 december 2013 
Een lid dat zijn lidmaatschap vanwege een conflict opzegt om de contributie niet te hoeven betalen, doet er verstandig aan ervoor te zorgen dat hij bewijs van ontvangst van de opzeggingsbrief door de vereniging heeft.

Arrest
van 3 december 2013 in de
zaak van
[de
man], appellant, tegen
Vereniging van
Klussenbedrijven, Vlok, geïntimeerde,


…
4 De
beoordeling
4.1.
Het gaat
in deze zaak om het volgende.
4.1.1.
Sinds 11
december 2009 drijft [appellant] een onderneming met als activiteiten algemene
burgerlijke en utiliteitsbouw, kluswerkzaamheden in en rondom de huisvesting.
4.1.2.
Tot 1
januari 2011 was de handelsnaam van deze onderneming [handelsnaam van de onderneming]
h.o.d.n. De Klussenier. Per die datum is de handelsnaam van de onderneming
gewijzigd in Bouwservice Roerstreek. De onderneming is op 26 april 2011 per 1
april 2011 uitgeschreven uit het handelsregister op welke laatste datum de
onderneming is opgeheven.
4.1.3.
Per 1
februari 2010 is [appellant] als lid toegetreden tot VLOK.
4.1.4.
De
artikelen 3, 5 en 9 van de statuten van VLOK luiden voor zover van belang:
“ Artikel
3
1. De vereniging heeft
ten doel: het behartigen van de belangen van de aangesloten leden in de ruimste
zin en wel in de eerste plaats ten aanzien van het werkveld en de daarop van
toepassing zijnde vestigingswetten en in de tweede plaats ten aanzien van het
algemeen functioneren van klussenbedrijven binnen het maatschappelijk bestel.
(…)
Artikel 5
(…)
2. Als
gewone leden zijn slechts toelaatbaar ondernemingen die:
a. een
klussenbedrijf exploiteren of een bedrijf dat daarmee treffende gelijkenis
vertoont
en is
ingeschreven in het handelsregister; en
b. de
doelstelling van de vereniging onderschrijven en daadwerkelijk willen
meewerken
aan de
activiteiten van de vereniging.
(….)
Artikel 9
1. Het
lidmaatschap eindigt:
a. door
niet meer voldoen aan het gestelde in artikel 5 lid 2 sub a.
b. door
opzegging door het lid
(…).”
5.
Wanneer het lidmaatschap in de loop van een verenigingsjaar, ongeacht de reden
of
noodzaak,
eindigt, blijft niettemin de jaarlijkse bijdrage voor het geheel door het lid
verschuldigd,
tenzij het bestuur anders besluit.
4.1.5.
De
artikelen 2 en 3 van het huishoudelijk reglement van VLOK luiden als volgt:
“Artikel
2
1.
De vereniging kent uniforme algemene leverings- verkoop- en
betalingsvoorwaarden ten behoeve van haar leden: de VLOK
“Uitvoeringsvoorwaarden”, die zijn overeengekomen met de
consumentenorganisaties.
2. De
leden zijn gehouden om te werken op basis van de uitvoeringsvoorwaarden en deze
van toepassing te verklaren op alle overeenkomsten welke zij met consumenten
aangaan.
3.
De vereniging garandeert dat overeenkomsten, welke conform lid 2 van
dit artikel zijn aangegaan worden nagekomen.
(…)
Artikel 3
“1.
De vereniging is aangesloten bij de Geschillencommissie
Klussenbedrijven van de Stichting Geschillencommissies voor Consumentenzaken.
2. De
leden zullen zich in voorkomende gevallen houden aan de uitspraken van de
geschillencommissie.
3.
Ingeval een lid geen gevolg geeft aan de uitspraak van de geschillencommissie
zullen de kosten, die het bestuur moet maken om de uitspraak van de
geschillencommissie te effectueren op het betrokken lid worden verhaald.”
4.1.6.
Bij
bindend advies van 11 april 2011, dossier [dossiernummer], heeft de
Geschillencommissie Klussen- en Vloerenbedrijven beslist dat [appellant], op
grond van zijn verplichting tot ongedaanmaking van een reeds ontvangen
prestatie, binnen een maand na verzending van het bindend advies een bedrag van
€ 4046,00 dient te betalen aan [medewerker A. van VLOK].
4.1.7.
Ingevolge
artikel 26 van de Reglement Geschillencommissie Klussenbedrijven is
vernietiging van het bindend advies slechts mogelijk door dit ter toetsing aan
de gewone rechter voor te leggen. [appellant] heeft het bindend advies niet ter
toetsing aan de rechter voorgelegd.
4.1.8.
[appellant]
heeft [medewerker A. van VLOK] niet betaald.
4.1.9.
Bij
factuur van 1 januari 2011, factuurnummer [factuurnummer] is door VLOK aan
[appellant] in rekening gebracht een bedrag van € 389,95 ( zijnde: € 255,00
contributie 2011, € 30,00 VLOK geschillenpolis code 1, € 13,50 VLOK
ongevallenpolis, € 43,00 VLOK incasso en rechtsbijstand), (hierna:
lidmaatschapsbijdrage VLOK 2011).
4.1.10.
Bij
betalingsherinnering van 4 april 2011 heeft VLOK [appellant] verzocht binnen
zeven dagen de factuur van 1 januari 2011, factuurnummer [factuurnummer] ad €
389,95 te betalen.
4.1.11.
Op 12
september 2011 is een door [medewerker A. van VLOK] en [medewerker B. van
VLOK], namens VLOK, ondertekende akte van cessie opgemaakt. In deze akte is
vermeld dat [medewerker A. van VLOK] haar vordering ad € 4046,00 op [appellant]
– inzake de uitspraak van de Geschillen Commissie dossier [dossiernummer] – aan
VLOK overdraagt welke overdracht door VLOK wordt aanvaard. Voorts is in de akte
bepaald dat mededeling van de akte van cessie aan [appellant] dient plaats te
vinden.
4.1.12
Bij
brief van 4 oktober 2011 is [appellant] door de incassogemachtigde van VLOK,
GGN mastering crediet, (hierna GGN), gesommeerd tot betaling van in hoofdsom €
389,95. [appellant] is tevens in gebreke gesteld.
4.1.13.
Bij
brief van 5 oktober 2011 heeft [appellant] aan GGN geschreven dat hij sinds 1
januari 2011 is uitgeschreven bij de Kamer van Koophandel en sinds 16 oktober
2010 geen Klussenier meer is, nu de franchiseovereenkomst door de
franchisegever Het Klushuis in [vestigingsplaats] op die datum eenzijdig is
beëindigd. Voorts schrijft [appellant] dat VLOK hier over is geïnformeerd en
dat hij, nu hij niet meer werkzaam is als Klussenier noch als ZZP-er, maar in
loondienst werkt, niet meer verplicht is om aangesloten te zijn bij VLOK.
4.1.14.
Bij
brief van 8 november 2011 is [appellant] door GGN gesommeerd tot betaling van
in hoofdsom een bedrag van € 4435,95, zijnde zijn lidmaatschapsbijdrage VLOK
2011 ad € 389,75 en het door de geschillencommissie toegewezen bedrag van €
4046,00.
4.1.15.
Bij
brief van 10 november 2011 schrijft [appellant] aan GGN dat zijn lidmaatschap
in november 2010 is geëindigd, omdat Het Klushuis in [vestigingsplaats] de
franchiseovereenkomst heeft beëindigd, dat hij daarna een ander bedrijf
Bouwservice Roerstreek heeft gehad dat per 1 januari 2011 uit het
handelsregister is uitgeschreven, terwijl hij voor dit bedrijf geen
overeenkomst had met VLOK en daarom geen lidmaatschapsbijdrage over 2011 hoeft
te betalen. Ten aanzien van het door de geschillencommissie toegewezen
bedrag schrijft hij: “ waar u de al onterechte vordering mee ophoogt is
ook onterecht en mag u niet eens doen. U geeft sowieso geen specificatie maw u
doet maar wat.”
4.1.16.
Bij
brief van 28 december 2011 heeft GGN [appellant] bericht dat het gevorderde
bedrag ad € 4046 is gebaseerd op het bindend advies van 11 april 2011 waarbij
[appellant] werd veroordeeld tot betaling aan [medewerker A. van VLOK] van een
bedrag van € 4046,00 en dat Vlok deze vordering van [medewerker A. van VLOK] op
[appellant] van [medewerker A. van VLOK] heeft gekocht.
4.2.1.
Bij
exploot van 16 februari 2012 heeft VLOK de onderhavige procedure aanhangig
gemaakt en gevorderd [appellant] te veroordelen tot betaling aan VLOK van een
bedrag van € 4435,95 ( zijnde € 389,95 lidmaatschapsbijdrage VLOK 2011+ €
4046,00 uit hoofde van voornoemde akte van cessie) vermeerderd met een bedrag
van € 70,87 aan rente en nog te vervallen rente en € 600,00 aan incassokosten.
4.2.2.
Bij
vonnis waarvan beroep heeft de rechtbank [appellant] veroordeeld om aan VLOK te
betalen een bedrag van € 5.106,82 (bestaande uit: € 389,95 aan
lidmaatschapsbijdrage VLOK 2011, € 4046,00 uit hoofde van voornoemde aan VLOK
gecedeerde vordering, € 670,87 uit hoofde van rente en incassokosten), te
vermeerderen met de wettelijke rente over € 4435,95 vanaf 16 februari 2012 tot
aan de dag der algehele voldoening.
4.3.1.
In hoger
beroep heeft [appellant] geconcludeerd tot vernietiging van het vonnis waarvan
beroep en, bij arrest uitvoerbaar bij voorraad, tot afwijzing van de
vorderingen van VLOK, met veroordeling van VLOK in de kosten van beide
instanties met rente.
4.3.2.
Met
grief 1 richt [appellant] zich tegen zijn veroordeling tot betaling van de
lidmaatschapsbijdragen over 2011, met grief 2 tegen zijn veroordeling tot
betaling aan VLOK van een bedrag van € 4046,00.
4.3.3.
Met
grief 1 betoogt [appellant] dat zijn lidmaatschap van VLOK per 1 januari 2011
is geëindigd nu zijn bedrijf De Klussenier [handelsnaam van de onderneming] per
die datum uit het handelsregister is uitgeschreven, hetgeen eveneens geldt voor
zijn bedrijf Bouwservice Roerstreek, met welk bedrijf hij bovendien niet als
lid tot VLOK is toegetreden. Voorts betoogt [appellant] dat hij het
lidmaatschap van zijn bedrijf bij brief van 1 november 2010 per 1 januari 2011
heeft opgezegd en dat de bewijslast van lidmaatschap van [appellant] rust op
VLOK.
Met
grief 2 betoogt [appellant] dat er weliswaar een akte van cessie is overgelegd,
maar dat niet is voldaan aan het constitutieve vereiste van mededeling aan de
schuldenaar ([appellant]) en de vordering ad € 4046,00 van [medewerker A. van
VLOK] daarom niet aan VLOK toekomt.
4.4.1.
Het hof
stelt voorop dat nu [appellant] niet heeft betwist dat hij per 1 februari 2010
als lid van VLOK is toegetreden, het aan [appellant] is om te bewijzen dat zijn
lidmaatschapsverhouding met VLOK is geëindigd.
4.4.2.
Het
betoog van [appellant] dat zijn lidmaatschap per 1 januari 2011 is geëindigd
omdat hij zijn onderneming De Klussenier [handelsnaam van de onderneming] per
die datum uit het handelsregister heeft laten uitschrijven en hij met de nieuwe
onderneming, Bouwservice Roerstreek, niet als lid is toegetreden, gaat niet op.
Per 1 januari 2011 heeft slechts een naamswijziging van zijn onderneming
plaatsgevonden. De
handelsnaam, zoals geregistreerd in het handelsregister, [handelsnaam van de
onderneming] h.o.d.n. De Klussenier is gewijzigd in Bouwservice Roerstreek. De
activiteiten van de onderneming – algemene burgerlijke en utiliteitsbouw,
kluswerkzaamheden in en rondom de huisvesting – zijn niet gewijzigd. Dit alles brengt mee dat het
in artikel 9 lid 1a van de statuten van VLOK bedoelde geval dat het
lidmaatschap eindigt doordat geen sprake meer is van een klussenbedrijf zich
niet voor doet.
[appellant]
heeft zijn onderneming, met de handelsnaam Bouwservice Roerstreek, anders dan
hij stelt niet per 1 januari 2011 uit het handelsregister doen uitschrijven,
maar per 1 april 2011. Daarmee geldt dat eerst per 1 april 2011 geen sprake
meer is van een klussenbedrijf, waardoor eerst per die datum het lidmaatschap eindigt.
Nu het lidmaatschap in de loop van het verenigingsjaar is geëindigd – waarbij
het hof, nu niet anders is gesteld of gebleken, er vanuit gaat dat een
verenigingsjaar een kalenderjaar betreft – en is gesteld noch is gebleken dat
van een andersluidend bestuursbesluit, als bedoeld in artikel 9 lid 5 van de
statuten van VLOK, sprake is, blijft [appellant] op grond van artikel 9 lid 5
van de statuten van Vlok de lidmaatschapsbijdrage over heel 2011 verschuldigd.
4.4.3.
Het
oordeel dat [appellant] de lidmaatschapsbijdrage ad € 389,95 over heel 2011 is
verschuldigd, is, gezien de in artikel 9 lid 1 b van de statuten van VLOK
genoemde wijzen waarop het lidmaatschap eindigt, evenwel anders indien moet
worden aangenomen dat [appellant] zijn lidmaatschap tijdig heeft opgezegd.
[appellant] heeft daartoe aangevoerd dat hij zijn lidmaatschap van
VLOK bij brief van 1 november 2010 (productie 3 bij memorie van grieven) met
ingang van 1 januari 2011 heeft opgezegd. Daar VLOK de ontvangst van deze brief
heeft betwist is het aan [appellant] om te bewijzen dat deze brief VLOK heeft
bereikt. Het hof zal [appellant] toe laten te bewijzen feiten en omstandigheden
op grond waarvan moet worden aangenomen dat genoemde brief van 1 november 2010
VLOK tijdig heeft bereikt.
4.4.4.
Ten
aanzien van grief 2 geldt dat het hof [appellant] in zijn betoog niet kan
volgen. Artikel 3:94 BW vereist dat mededeling van de akte van cessie wordt
gedaan. Aan de mededeling zijn geen vormvereisten verbonden en deze kan zowel
door de verkrijger als de vervreemder worden gedaan. De vereiste mededeling
ziet op het feit dat er een akte is opgemaakt en niet op de inhoud van de akte.
Nu VLOK de akte van cessie d.d. 12 september 2011 ( hiervoor genoemd onder
4.1.11.) bij dagvaarding in eerste aanleg heeft overgelegd is aan het vereiste
dat mededeling van de akte van cessie moet worden gedaan voldaan.
Grief 2
faalt.
5 De
uitspraak
Het hof:
laat
[appellant] toe feiten en omstandigheden te bewijzen die de conclusie
rechtvaardigen dat de onder rechtsoverweging 4.4.3. genoemde brief van 1
november 2010 VLOK tijdig heeft bereikt.
…
houdt
iedere verdere beslissing aan.

Geplaatst op

Omzetting lidmaatschap in buitgewoon lidmaatschap (NVSHA)

Rechtbank Midden-Nederland 27 november 2013
ECLI:NL:RBMNE:2013:6120

Aanscherping van de vereisten voor lidmaatschap van een beroepsvereniging, bestuur vindt dat een oprichter geen gewoon lid kan blijven nu hij niet aan de (nieuwe) eisen daarvoor voldoet. Bedoeling is dat alleen geregistreerd artsen lid zijn. Eiser is nimmer als zodanig geregistreerd. Besluit tot “omzetting” van het lidmaatschap in “buitengewoon lid” zijn is nietig.
Opzegging lidmaatschap is ook nietig nu aan de letter van de opzeggingsgrond niet is voldaan.
“Dit zou slechts anders zijn indien blijkens de geschiedenis van de totstandkoming van de desbetreffende statutaire bepalingen (uit 2011), voor de NVSHA-leden (waaronder [eiser]) op voldoende objectief bepaalbare wijze kenbaar was dat die bepalingen, ook ondanks hun letterlijke bewoordingen, de strekking hebben dat opzegging ook kan plaatsvinden in een geval als dat van [eiser].” Van dergelijke omstandigheden is geen sprake.

Vonnis van 27 november 2013
in de zaak van [eiser] , tegen
de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid
NEDERLANDSE VERENIGING VAN SPOEDEISENDE HULP ARTSEN ,
gedaagde,

Partijen zullen hierna [eiser] en NVSHA genoemd worden.

2 De feiten
2.1. [eiser] is spoedeisendehulparts (hierna: SEH-arts). NVSHA is een vereniging, opgericht in 1999. Doel van de vereniging is (onder andere) de ontwikkeling van kennis op het terrein van de spoedeisende geneeskunde. [eiser] is sinds 1999 lid van de NVSHA en is een van haar oprichters. In 2004 zijn de statuten van de vereniging gewijzigd: in de nieuwe statuten bestaan er onder meer gewone leden en buitengewone leden. In de uit 1999 daterende statuten wordt dit onderscheid niet gemaakt. Ook worden er in deze statuten geen kwalificatie-eisen voor het lidmaatschap gesteld. Vanaf 2004 bepalen de statuten wel dat opleidingseisen gesteld worden aan de toelating van gewone leden. [eiser] voldoet niet aan die opleidingseisen: hij heeft de in de statuten genoemde opleidingen niet gevolgd.

2.2.  Artikel 3 van de statutenwijziging uit 2004, waarin onderscheid wordt gemaakt tussen gewone leden, buitengewone leden, aspirant-leden en rustend leden, is nimmer van kracht geworden. Dit artikel luidt:

  • ‘De leden van de Vereniging worden onderscheiden in gewone leden, buitengewone leden, aspirant-leden en rustend leden.
  • Als gewone leden worden toegelaten gecertificeerde SEH-artsen.
  • Als buitengewone leden worden toegelaten artsen die niet staan geregistreerd als SEH-arts doch door hun aanmelding blijk geven van een bijzondere belangstelling voor de Spoedeisende Geneeskunde, en SEH-artsen die buiten Nederland als SEH-arts zijn gevestigd.
  • Als aspirant leden worden toegelaten SEH-artsen in opleiding.’

2.3. In plaats van dat artikel gold als overgangsbepaling artikel 2ter, waarvan lid 1 – onder meer – luidt:
‘1. De leden van de Vereniging worden onderscheiden in gewone leden,buitengewone leden en aspirant-leden.
a. Als gewone leden worden toegelaten specialisten die lid zijn van lokale SEH-arts-opleidingscommissies van door het Concilium erkende opleidingsinstellingen, gecertificeerde SEH-artsen en SEH-artsen in opleiding bij een erkende opleidingsinstelling. […]
b. Als buitengewone leden worden toegelaten artsen die niet staan geregistreerd als SEH-arts doch door hun aanmelding blijk geven van een bijzondere belangstelling voor de Spoedeisende Geneeskunde, en SEH-artsen die buiten Nederland als SEH-arts zijn gevestigd.’

2.4. Na de statutenwijziging in 2004 bleef [eiser] als gewoon lid van de vereniging geregistreerd staan. Het bestuur van de NVSHA heeft per e-mail van 13 april 2004 aan [eiser] bericht:
‘Hoewel u op grond van het gestelde in artikel 2ter van de statuten buitengewoon lid kunt worden, heeft het bestuur, gezien uw bijzondere omstandigheden, besloten u in aanmerking te laten komen voor een gewoon lidmaatschap. […] Te zijner tijd zal de definitie van het lidmaatschap wederom veranderen. Het kan zijn dat in uw geval dan een nieuwe situatie ontstaat waardoor een nieuwe beslissing over uw lidmaatschap kan volgen.’

2.5. Tot in 2008 viel de opleiding tot SEH-arts onder de verantwoordelijkheid van de SOSG (Stichting Opleiding Spoedeisende Geneeskunde), nadien onder de verantwoordelijkheid van de KNMG. Deze heeft een formeel curriculum vastgesteld als opleidings- en registratie-eis.
2.6. In 2011 werd opnieuw een statutenwijziging doorgevoerd (mede) naar aanleiding van bovengenoemde veranderingen. Tussen de statutenwijziging van 2004 en die van 2011 zijn er geen andere statutenwijzigingen geweest. Onderscheiden werden vanaf 2011 – onder meer – gewone leden en buitengewone leden.
Artikel 3 lid 2 van deze statuten bepaalt:
‘Als gewone leden worden toegelaten:
a. a) MSRC-geregistreerde SEH-artsen,
b) MSRC-geregistreerde SEH-aios,
c) MRSC-geregistreerde medisch specialisten die (plaatsvervangend) opleider zijn van de door de MSRC erkende opleidingsinstellingen voor de opleiding tot SEH-arts KNMG,
d) in Nederland werkzame artsen die hun opleiding tot SEH-arts in het buitenland hebben genoten, en wier opleiding naar het oordeel van het bestuur tenminste gelijkwaardig is aan de opleiding tot SEH-arts KNMG’
[eiser] voldoet niet aan een van deze eisen.

2.7. Artikel 4 van de statuten uit 2011 luidt onder meer:
1. ‘Men wordt gewoon lid […] of buitengewoon lid door zich als zodanig aan te melden bij de secretaris van het Bestuur, onverminderd het bepaalde in artikel 3. […]
3. Bij niet-toelating wordt dit schriftelijk met redenen omkleed aan de betrokkene meegedeeld, waarbij tevens de mogelijkheid van beroep op de ALV wordt gemeld.’
2.8.

Artikel 5 van de statuten uit 2011 luidt onder meer:
1. ‘Het lidmaatschap van de vereniging eindigt: […]
c) door opzegging namens de Vereniging door het Bestuur in geval de betrokkene niet aan zijn verplichting van betaling van contributie heeft voldaan […]
2. ‘Het gewone lidmaatschap zal – onverminderd het hiervoor bepaalde – door opzegging namens de Vereniging door het Bestuur eindigen wanneer de MSRC-registratie als SEH-arts KNMG, SEH-aios of als erkende (plaatsvervangend) opleider vervalt.’

2.9. Op 22 juni 2012 heeft de NVSHA per brief aan [eiser] laten weten:

‘Ons inziens blijft staan dat volgens de statuten het gewone lidmaatschap voorbehouden is aan SEH-artsenKNMG, AIOS SEH en opleiders. Daarnaast heeft u na de oprichting geen blijk meer gegeven van betrokkenheid bij de vereniging. […] Derhalve heeft het bestuur besloten het buitengewoon lidmaatschap te handhaven.’
2.10. [eiser] heeft tegen dit besluit bij brief van 2 juli 2012 (uit eigen naam) en bij brief van 26 juli 2012 (verzonden door zijn rechtsbijstandverzekeraar) geprotesteerd en de NVSHA verzocht het besluit in te trekken. De NVSHA heeft bij brief van haar raadsvrouw van 17 september 2012 laten weten dat [eiser] niet als gewoon lid tot de vereniging wordt toegelaten en dat zijn buitengewoon lidmaatschap wordt gehandhaafd.
2.11. Het bestuur heeft namens de NVSHA op 2 mei 2013 schriftelijk het lidmaatschap van [eiser] opgezegd. De brief met die strekking houdt – onder meer – in:
‘Indien en voor zover u evenwel nog gewoon lid mocht zijn van de vereniging, wordt uw lidmaatschap opgezegd gelet op de inhoud van artikel 5 lid 2 van de statuten. Door middel van dit schrijven berichten wij u dat het bestuur namens de vereniging uw lidmaatschap als gewoon lid opgezegd, voor zover vereist.’

3 Het geschil
3.1. [eiser] vordert – samengevat en na vermeerdering van eis – een verklaring voor recht, uitvoerbaar bij voorraad, dat [eiser] gewoon lid is van de NVSHA en een verklaring voor recht dat de op 2 mei 2013 gedane opzegging van het lidmaatschap ongeldig, danwel nietig is, met veroordeling van de NVSHA in de kosten.
3.2. NVSHA voert verweer en verzoekt om bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, de vorderingen van [eiser] niet-ontvankelijk te verklaren, althans ongegrond te verklaren, althans deze geheel af te wijzen, met veroordeling van [eiser] in de kosten.
3.3. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4 De beoordeling
Ontvankelijkheid vordering
4.1. De NVSHA stelt primair dat [eiser] niet-ontvankelijk dient te worden verklaard in zijn vordering, doordat [eiser] weinig of geen belang heeft bij deze procedure. Hij had deze kwestie eerst aan de Algemene Ledenvergadering (hierna: ALV) kunnen voorleggen. Voorts heeft [eiser] geen belang bij de vordering: het verschil tussen de beide soorten lidmaatschap behelst slechts de mogelijkheid van stemrecht en deelname aan commissies.
4.2. [eiser] voert aan dat zijn belang bij het voeren van deze procedure ligt in de mogelijkheden die het gewoon lidmaatschap met zich brengt, zoals stemrecht, maar ook voor een belangrijk deel in de uitstraling die binnen de beroepsgroep van het gewoon lidmaatschap uitgaat. Voorts heeft hij belang bij het lidmaatschap bij het voeren van sollicitaties. De door de NVSHA geopperde mogelijkheid van beroep op de ALV staat voor [eiser] niet open. [eiser] verwijst daartoe naar artikel 4 lid 3 van de statuten, waarin die mogelijkheid alleen wordt geboden voor personen die niet als lid zijn toegelaten.
4.3. De rechtbank onderscheidt in het door de NVSHA aangevoerde twee gronden voor niet-ontvankelijkverklaring van de vordering: de stelling dat er sprake is van een mogelijkheid tot alternatieve geschilbeslechting (een beroep op de ALV) en de stelling dat [eiser] onvoldoende belang heeft bij zijn vordering (kennelijk gegrond op artikel 3:303 jo 3:302 van het Burgerlijk Wetboek (hierna: BW)).
4.4. De rechtbank volgt [eiser] in zijn stellingname dat waar artikel 4 lid 1 van de statuten nog voor meerdere interpretatie vatbaar is, doordat het spreekt over ‘lid worden’, lid 3 uitdrukkelijk spreekt over ‘niet-toelating’ als lid. Daarvan is in dit geval geen sprake. [eiser] is thans (in ieder geval buitengewoon) lid van de NVSHA. Een beroep op de ALV staat voor hem niet open. De NVSHA kan evenmin gevolgd worden in haar stelling dat [eiser] geen belang heeft. Tussen partijen staat vast dat er een verschil bestaat tussen het gewoon en het buitengewoon lidmaatschap. [eiser] is ontvankelijk in zijn vordering.

Inhoudelijke beoordeling vordering
4.5. [eiser] stelt dat hij nog altijd gewoon lid is van de NVSHA. Hij stelt dat de beslissingen van het bestuurvan de NVSHA van 22 juni 2012 en 2 mei 2013 in strijd zijn met het verenigingsrecht en met de statuten. Hij stond sinds 1999 als gewoon lid geregistreerd, hetgeen door het bestuur in 2004 is bevestigd. De statutenwijziging uit 2011 heeft het lidmaatschap, noch de aard daarvan, kunnen beëindigen of anderszins kunnen aantasten. De beslissing van het bestuur, waarin het buitengewoon lidmaatschap van [eiser] ‘bleef gehandhaafd’ miskent dat [eiser] op dat moment gewoon lid was en dat een vereniging niet eenzijdig de aard van het lidmaatschap van een van haar leden kan wijzigen: die bevoegdheid heeft een vereniging niet.

4.6. De vereniging heeft zijn lidmaatschap ook niet kunnen opzeggen, aldus [eiser].
Lidmaatschap van een vereniging eindigt slechts op één van de in de wet of de statuten voorziene wijzen. Er is geen sprake van een situatie als bedoeld in artikel 5, tweede lid, van de statuten: daar wordt gesproken over het verval van een registratie. [eiser] heeft die registratie nooit gehad. Van een wettelijke opzeggingsgrond voor het bestuur is ook geen sprake. Van de in artikel 2:35 lid 2 BW genoemde gronden speelt hier volgens de NVSHA de tweede grond (het niet meer voldoen aan de eisen door de statuten voor het lidmaatschap gesteld). Die grond is hier niet toepasselijk: de registratie-eis geldt volgens de statuten immers slechts voor toelating als lid, niet voor zittende leden, aldus [eiser].
4.7. De NVSHA betwist dat er strijdigheid is met het verenigingsrecht en de statuten, nu uit de statuten duidelijk valt af te leiden dat er sprake was van een transitiefase van het begrip ‘lidmaatschap’. [eiser] was bekend met het in 2004 door het bestuur gemaakte voorbehoud op die uitzonderingspositie. De registratie-eisen bij de KNMG waren immers aangescherpt. [eiser] had gebruik kunnen maken van de mogelijkheid van een retrograde erkenning. De uiteindelijke opzegging van 2 mei 2013 was niet in strijd met de redelijkheid en billijkheid, omdat het hier gaat om toepassing van statutaire regels en het verenigings- en branchebelang door toepassing van die regels wordt gediend. Volgens de statuten kan degene die niet de vereiste registratie heeft geen lid worden, wat inhoudt dat het lidmaatschap bij gebreke daarvan ook kan worden opgezegd.

4.8. [eiser] heeft aangevoerd dat het bestuursbesluit van 22 juni 2012, waarin zijn buitengewoon lidmaatschap werd ‘gehandhaafd’ onrechtmatig is, nu dit besluit in strijd met het verenigingsrecht en de statuten is genomen. Partijen spreken in de gedingstukken over ‘omzetting’ van het lidmaatschap van [eiser]. Vaststaat dat eiser tot het moment van dat bestuursbesluit ‘gewoon’ lid was. Van het ‘handhaven’ van het buitengewoon lidmaatschap was dan ook geen sprake. Het besluit is op een onjuist feitelijk uitgangspunt gebaseerd.

Voor zover de NVSHA heeft bedoeld te stellen dat [eiser] sinds 2004 een voorwaardelijk gewoon lidmaatschap had, maakt dat de beoordeling niet anders: ook in dat geval kan aan het lidmaatschap slechts op een in de wet of in de statuten voorziene wijze (opzegging of ontzetting) een eind komen. Het bestuursbesluit van 22 juni 2012 blijft dus zonder gevolg. Het besluit moet als niet op de statuten of de wet gegrond genomen als nietig worden beoordeeld.

4.9. Zodoende resteert de vraag of het opzeggingsbesluit van 2 mei 2013 op grond van de wet of de statuten mogelijk was. Daarbij komt het, gezien de wederzijdse stellingen van partijen, enerzijds aan op de vraag of artikel 5 lid 2 van de statuten een valide opzeggingsgrond ten aanzien van [eiser] meebrengt. Die bepaling houdt in dat het lidmaatschap opzegbaar is als het lid niet langer aan de geldende registratie-eisen voldoet. Anderzijds komt het aan op de vraag of, in het licht van artikel 2:35 lid 2 BW, in [eisers ] geval overigens sprake is van de opzeggingsgrond dat hij niet langer aan de statutaire vereisten voor een (gewoon) lidmaatschap voldeed. In dat laatstgenoemde opzicht gaat het om artikel 3 lid 2 van de statuten, waarin is bepaald dat de registratie-eisen gelden bij toelating als lid.


4.10. Naar de letter genomen doen zich ten aanzien van [eiser] geen van beide situaties voor. Er is geen sprake van dat hij niet langer aan de registratie-eisen voldoet, omdat hij daaraan nimmer heeft voldaan. Evenmin is er sprake van zijn toelating in strijd met de geldende registratie-eis, nu hij bij of kort na de oprichting van de NVSHA op rechtmatige wijze daarvan lid is geworden en steeds is gebleven.
4.11. Dat het opzeggingsbesluit van 2 mei 2013 aldus berust op een grond die bij letterlijke lezing niet past binnen de mogelijkheden die de artikelen 2 en 3 van de statuten voor opzegging bieden, brengt in beginsel mee dat het besluit nietig is. Dit zou slechts anders zijn indien blijkens de geschiedenis van de totstandkoming van de desbetreffende statutaire bepalingen (uit 2011), voor de NVSHA-leden (waaronder [eiser]) op voldoende objectief bepaalbare wijze kenbaar was dat die bepalingen, ook ondanks hun letterlijke bewoordingen, de strekking hebben dat opzegging ook kan plaatsvinden in een geval als dat van [eiser]. Van feiten en omstandigheden die daarop wijzen is echter niet gebleken. Die feiten en omstandigheden liggen ook niet besloten in de (verhouding tussen de) diverse statutaire bepalingen zoals deze elkaar in de tijd hebben opgevolgd, nu de statuten uit 2004 ook registratie-eisen stelden en [eiser], die toen ook daaraan niet voldeed, toen krachtens expliciet bestuursbesluit gewoon lid is gebleven. Al het voorgaande brengt mee dat het besluit van het bestuur d.d. 2 mei 2013 is genomen in strijd met de statuten en daarmee dat het opzeggingsbesluit nietig is op grond van artikel 2:14 lid 1 BW. De gevorderde verklaringen van recht zullen dan ook worden afgegeven.
4.12. De gevorderde verklaring voor recht zal evenwel niet uitvoerbaar bij voorraad worden verklaard, nu de aard van een dergelijke rechterlijke beslissing zich er niet toe leent om uitvoerbaar bij voorraad verklaard te worden. Wel zal de proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad worden verklaard.
…

5 De beslissing

De rechtbank
5.1. verklaart voor recht dat eiser gewoon lid is van de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen;
5.2. verklaart voor recht dat de op 2 mei 2013 gedane opzegging van het lidmaatschap nietig is;